BISKUPIN

autor: Paweł Barczyk
współpraca autorska: Andrzej Duda i Jan Duda
lokalizacja: Biskupin, Polska
projekt: 2023
etap: koncepcja konkursowa

Architektura pawilonu poszukuje niekomercyjnego indywidualnego wyrazu z zastosowaniem lokalnych materiałów jako z reinterpretowanych elementów miejscowych przy jednoczesnym otwarciu na nowoczesne rozwiązania i technologie. Zastosowanie tych postulatów zdaniem autorów daje szansę na stworzenie obiektu o indywidualnych walorach , związanego z miejscem i kulturą w której powstaje i takiego , który nie zdominuje zastanych wartości miejsca jakim jest unikalna przestrzeń Muzeum Historycznego w Biskupinie.

Celem projektu jest podniesienie prestiżu i wzmocnienie działalności jednego z najważniejszych muzeów archeologicznych w Polsce. Istotnym elementem na tej drodze jest realizacja nowego pawilonu. Odpowiednią jakość architektury tego obiektu, niezbędną dla powyższego zadania można osiągnąć poprzez szczególne zwrócenie uwagi na:

1.Wsparcie poprzez architekturę działań zmierzających do wydobycia i wzmocnienia walorów tak unikalnego i prestiżowego miejsca jakim jest cały teren Muzeum Archeologicznego w Biskupinie.
2. Reagowanie na kontekst miejsca w sposób dyskretny i rozważny stosownie do unikalnych właściwości poszczególnych stref funkcjonalnych terenu muzeum.
3.Przy zrównoważonej ingerencji w istniejący układ przestrzenny osiągnąć maksymalny efekt użytkowy i architektoniczny , nie stanowiący jednak konkurencji dla rezerwatu archeologicznego. PAWILON WYSTAWOWY MUZEUM ARCHEOLOGICZNEGO W BISKUPINIE
4.Stosując zasadę powściągliwości uzyskać wystarczający efekt spektakularności zgodnie ze skalą i charakterem zadania projektowego jakim jest program użytkowy nowego pawilonu.
5. Uwzględnienie specyfiki poszczególnych fragmentów otoczenia nowego pawilonu , powiązań komunikacyjnych i ich różnorodności funkcjonalnej , historycznej i przyrodniczej.
6. Wypracowanie optymalnego stopnia dopasowania architektury i jej technologii do warunków społecznych , środowiskowych i kulturowych z zachowaniem prawa do ewentualnej z nimi polemiki.
7.Pawilon powinien zostać zaprojektowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska i oszczędności energii podczas jego eksploatacji.

Zagospodarowanie
Nowy pawilon powstaje w miejscu istniejącej zabudowy, w obszarze bezpiecznym pod względem naruszenia stanowisk archeologicznych, posiada zbliżoną powierzchnię zabudowy do starego obiektu i wykorzystuje korzystne warunki geotechniczne tego miejsca. Zaplanowana lokalizacja pozwala uszanować dotychczasowe ciągi komunikacyjne rezerwatu z możliwością ich planowanych modyfikacji w przyszłości. Ciągi piesze i niezbędnej komunikacji kołowej pozostawione zostaną jako dukty żwirowe z dostosowaniem podbudów pod obciążania ruchu samochodów dostawczych i p.poż. Wokół budynku przewidziano zgodną z warunkami technicznymi drogę obsługi przeciwpożarowej. Od strony południowej obiektu zaplanowano „błonia południowe” w postaci łąk przeznaczonych dla różnego rodzaju wydarzeń, pikników, festiwali. Jedynym zorganizowanym fragmentem tej przestrzeni jest wysunięty na południowy kraniec amfiteatr wykorzystujący naturalne nachylenie terenu.

Pawilon i jego użytkowanie.
Budynek muzeum wkomponowany jest w otaczającą przyrodę , staje się integralną częścią krajobrazu w dużej mierze będąc naturalnym tłem dla miejsc i wydarzeń na terenie rezerwatu. „Trójskrzydłowy” układ jego funkcji w przyziemiu bierze pod uwagę promienisty układ osi widokowych i dojść. Pawilon staje się zwornikiem komunikacyjnym całego obszaru. Tarasy i głębokie podcienia stref wejściowych stanowią przedłużenie ścieżek spacerowych i stają się miejscem aktywności turystycznej. Układ przestrzenny dwu kondygnacyjnego pawilonu plus fragment części podziemnej realizuje wymogi zadanego schematu powiązań funkcjonalnych tworząc miejsce dla nowoczesnej instytucji, która łączy w sobie edukację, kulturę i ochronę dziedzictwa. Budynek posiada czytelną strukturę tektoniczną tworzącą jego formę, daje jasną odpowiedź na warunki klimatu i światła, może wykorzystywać odmienne walory pór roku i położenie w stosunku
do stron świata. Ważnym elementem pawilonu wystawowego są głębokie podcienia, usytuowane po wschodniej i zachodniej części budynku, posiadają one liczne połączenia funkcjonalne i widokowe z pozostałymi strefami MAB, pełnią funkcję stref przed-wejściowych i tarasu kawiarnianego . Podcienia wraz z przeszklonym lobby rozrządowym realizują ideę transparentności i przezroczystości budynku. W okresie letnim i turystycznym podcienia mogą być miejscem prowadzenia warsztatów i spotkań edukacyjnych, które to działania w okresie zimowym będą prowadzone w salkach warsztatowych usytuowanych na poziomie -1 budynku. Z podcieni prowadzą wejścia do głównego hallu , który stanowi najważniejszą przestrzeń rozrządową łączącą główne funkcje budynku: wystawy czasowe, sale audytoryjne wraz z zapleczem, przestrzeń dla zwiedzających wraz z kawiarnią , recepcją i sklepikiem oraz zespół schodów i wind prowadzących do wystawy stałej na piętrze i do części warsztatowo-magazynowej na poziomie -1. Relacja i powiązanie skrzydeł audytoryjnego i skrzydła wystaw czasowych z lobby pawilonu zaprojektowane zostały w taki sposób by móc je swobodnie wydzielać lub wyłączać z użytkowania na czas eventów lub nieturystycznych części sezonu. Klatki schodowe w zachodniej i wschodniej części budynku zapewniają niezbędne drogi ewakuacji . Klatka wschodnia zapewnia niezależne dojście do trzech poziomów budynku w tym do części administracyjnej na piętrze. Cały budynek i wszystkie jego pomieszczenia są przystosowane i dostępne dla osób niepełnosprawnych.